ทำไมคนจีนต้องดื่มน้ำอุ่น? มาดูเบื้องหลังวัฒนธรรมที่หลายคนอาจไม่เคยรู้

ทำไมชาวจีนถึงชอบดื่มน้ำร้อน?

ผู้เชี่ยวชาญของบทความนี้: Zestbuy Official International

ครั้งแรกที่ฉันนั่งรถไฟในจีน สิ่งที่ทำให้ฉันประหลาดใจไม่ใช่วิวสองข้างทาง แต่กลับเป็น ตู้กดน้ำ 😊 แทนที่จะมีปุ่มน้ำร้อน น้ำเย็น หรืออุณหภูมิห้องแบบที่คุ้นเคย เครื่องกดน้ำบนรถไฟจีนกลับมีเพียง น้ำเดือด เท่านั้น หากคุณไม่อยากซื้อน้ำขวดจากรถขายอาหาร ตัวเลือกเดียวคือพกขวดหรือกระติกน้ำไปเติมน้ำร้อนเอง

สิ่งที่น่าทึ่งคือ ทุกคนทำอย่างเต็มใจ ไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่ ผู้ชาย ผู้หญิง พนักงานหรือผู้โดยสาร ต่างพากันเดินไปกดน้ำร้อนมาดื่มอย่างเป็นปกติ

สำหรับชาวต่างชาติ ความนิยมการดื่มน้ำร้อนของชาวจีนอาจดูแปลกใหม่จนกลายเป็นคำถามยอดฮิตใน Google ว่า
“ทำไมคนจีนถึงชอบดื่มน้ำร้อน?”

เบอร์นิซ ชาน นักเขียนอาวุโสจาก South China Morning Post เล่าเรื่องตลกๆ ว่า เวลาคุณแม่และเพื่อนๆ ของเธอในแวนคูเวอร์ไปทานอาหารที่ร้านตะวันตก มักจะสั่ง “น้ำร้อนผสมเลมอน” พนักงานเสิร์ฟถึงกับตั้งฉายาให้ว่า “มาร์ตินีแบบจีน”

รากฐานทางประวัติศาสตร์และสังคม

นิสัยนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะความชอบส่วนบุคคลเท่านั้น แต่มีที่มาทางสังคมและนโยบายสาธารณสุขที่ยาวนาน

• ตั้งแต่ ต้นศตวรรษที่ 20 จีนมีการรณรงค์ส่งเสริมสุขภาพประชาชน โดยเฉพาะการดื่มน้ำต้มเพื่อความสะอาด

• ช่วงทศวรรษที่ 1930 รัฐบาลก๊กมินตั๋งได้ริเริ่ม “ขบวนการชีวิตใหม่” (New Life Movement) ที่สนับสนุนให้ประชาชนดื่มน้ำอุ่นแทนน้ำดิบ

• หลังการก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี 1949 นโยบายนี้ยังคงดำเนินต่อไป รัฐบาลจัดทำโครงการสาธารณสุขตั้งแต่ปี 1952 เพื่อปลูกฝังให้คนดื่มน้ำร้อน นิสัยนี้จึงส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น

ศ.จาง กั๋วเว่ย จากมหาวิทยาลัยเหอหนานอธิบายว่า:
“บริษัทหรือที่ทำงานในจีนอาจไม่มีห้องพักผ่อนหรูหรา แต่ทุกที่ ต้องมีตู้กดน้ำ และต้องมีน้ำร้อน”

หมดอายุGIANXI: กาน้ำร้อน กระติกน้ำร้อน โถใส่น้ํา กระติกเก็บความร้อน2 ลิตร/ 3.2 ลิตร กระติกน้ำร้อนแบบพกพาในบ้าน

-65%

฿

229

฿655

Lenodi: เตาเซรามิคไฟฟ้า 2025 moka pot

-69%

฿

445

฿1459

เหตุผลด้านภูมิอากาศและสุขอนามัย

1. ต้านความหนาวเย็น
   ก่อนที่จีนจะมีระบบทำความร้อนส่วนกลาง ฤดูหนาวที่โหดร้ายทำให้การดื่มน้ำร้อนเป็นวิธีง่ายๆ ในการทำให้ร่างกายอบอุ่น

2. สุขอนามัยและความปลอดภัย
   แม่น้ำและบ่อน้ำในอดีตเต็มไปด้วยจุลินทรีย์ การต้มน้ำจึงเป็นวิธีฆ่าเชื้อที่เข้าถึงได้ง่ายที่สุด ต่างจากอารยธรรมอื่นที่ใช้วิธีซับซ้อนอย่างการกลั่นหรือน้ำประปาโรมัน

บทบาทของการแพทย์แผนจีน (TCM)

อีกปัจจัยสำคัญที่ทำให้นิสัยดื่มน้ำร้อนยังคงอยู่ คือความเชื่อใน การแพทย์แผนจีนโบราณ

• หนังสือแพทย์โบราณ คัมภีร์จักรพรรดิเหลือง (Huangdi Neijing) เมื่อกว่า 2,000 ปีก่อน กล่าวถึงโทษของการดื่มน้ำเย็น ที่อาจทำให้อวัยวะทำงานผิดปกติ

• แนวคิดหลักของ TCM คือ ความสมดุลระหว่างหยิน–หยาง หรือความสมดุลระหว่างพลังเย็นและร้อน หากเสียสมดุลอาจนำไปสู่โรคภัย

• ดร.ซินฉี เหลียง แพทย์แผนจีนในฮ่องกง อธิบายว่า:
  “น้ำอุ่นช่วยบำรุงพลังหยาง ซึ่งเป็นพลังขับเคลื่อนของร่างกาย ทั้งการย่อยและการดูดซึมสารอาหารล้วนพึ่งพาพลังหยางจากม้ามและกระเพาะอาหาร”

เมื่ออวัยวะทำงานได้อย่างถูกต้อง สุขภาพโดยรวมก็จะดีขึ้น การดื่มน้ำอุ่นจึงไม่ได้เป็นเพียงพฤติกรรม แต่เป็นส่วนหนึ่งของแนวคิดสุขภาพแบบองค์รวม

จากอดีตสู่ปัจจุบัน

ทุกวันนี้ ไม่ว่าคุณจะไปที่ไหนในจีน ตั้งแต่สถานีรถไฟ มหาวิทยาลัย ไปจนถึงออฟฟิศ คุณจะเห็น ตู้กดน้ำร้อน เป็นสิ่งจำเป็นแทบทุกแห่ง เป็นเสมือน “วัฒนธรรมร่วม” ที่ชาวจีนทุกวัยคุ้นเคย

ดังนั้น หากคุณเดินทางไปจีนแล้วเห็นผู้คนหิ้วกระติกน้ำเพื่อไปเติมน้ำเดือด อย่าแปลกใจ เพราะนั่นไม่ใช่แค่การดับกระหาย แต่คือ วิถีชีวิตที่สืบทอดมาหลายชั่วอายุคน

📌 สรุป: การดื่มน้ำร้อนของชาวจีนเป็นผลรวมจากหลายปัจจัย ทั้งสภาพอากาศ ประวัติศาสตร์ สุขอนามัย และปรัชญาการแพทย์แผนจีน ซึ่งร่วมกันหล่อหลอมจนกลายเป็นวัฒนธรรมที่ยังคงแข็งแรงมาจนถึงทุกวันนี้