โลกแห่ง AI โอกาสหรือสัญญาณฟองสบู่?

ผมจำได้ครั้งหนึ่ง เมื่อได้เห็นคลิปวิดีโอสั้น ๆ ของ ChatGPT กำลังตั้งคำถามกับตัวเองว่า “คุณอยากให้ผมช่วยอะไรวันนี้ครับ?” ในตอนนั้นรู้สึกทั้งตื่นเต้นและแปลกใจในเวลาเดียวกัน เพราะอยู่ดี ๆ เรากำลังได้เห็นเทคโนโลยีที่เคยอยู่ในนิยายวิทยาศาสตร์เดินเข้ามาในชีวิตประจำวันอย่างรวดเร็ว ลองนึกภาพว่าเมื่อ 5 – 10 ปีก่อน ใครเลยจะคิดว่าโปรแกรมพิมพ์ข้อความธรรมดา ๆ จะสามารถสนทนา ร่างจดหมาย วิเคราะห์ข้อมูล หรือแม้แต่ช่วยเราคิดหัวข้อบทความได้?

แต่ในขณะที่ผมรู้สึกว่า “นี่แหละ คือก้าวใหญ่ของมนุษยชาติ” กลับมีเสียงหลายเสียงกระซิบว่า “ระวังไว้ด้วย อาจจะกลายเป็นฟองสบู่” ความรู้สึกนี้จึงไม่ใช่แค่นำพาให้เราตื่นเต้นกับโอกาส แต่ยังพาให้เราตั้งคำถามอย่างจริงจังว่า เทคโนโลยี AI ที่กำลังบูมนี้นั้น คือ โอกาสอันยิ่งใหญ่ หรืออาจกลายเป็น “ฟองสบู่ AI” ที่พร้อมแตก?

ในบทความนี้ ผมจะพาทุกท่านเดินผ่านเส้นทางของ AI ตั้งแต่ “มันคืออะไร” ไปจนถึง “เราควรใช้มันอย่างไร” พร้อมทั้งตั้งคำถามว่า “แล้วมันใกล้จะเป็นฟองสบู่จริงรึยัง?” หวังว่าทุกท่านจะได้ทั้งความเข้าใจและมุมมองที่มีชีวิต พร้อมด้วยความรู้สึกของผู้เขียนที่ทั้งเชื่อในศักยภาพของ AI และยังคงมีความระมัดระวังในจังหวะเดียวกัน

อะไรคือ AI ?

เริ่มต้นด้วยสิ่งพื้นฐานก่อน อะไรคือ Artificial Intelligence หรือ AI? พูดสั้น ๆ ว่า AI คือระบบหรือโปรแกรมที่ออกแบบมาให้ “คิด” หรือ “ทำงาน” บางอย่างได้เหมือนมนุษย์ หรือบางครั้งเหนือกว่ามนุษย์ในแง่ของความเร็ว ความแม่นยำ หรือความสามารถในการจัดการข้อมูลขนาดใหญ่

แต่ในความเป็นจริงแล้ว AI มีหลายระดับ เริ่มตั้งแต่

• ระบบอัตโนมัติธรรมดา เช่น โปรแกรมที่ช่วยจัดเก็บข้อมูลหรือส่งข้อความโดยไม่ต้องมีมนุษย์มาคอยคลิกทีละปุ่ม

• ระบบเรียนรู้ (Machine Learning) ที่สามารถเรียนรู้งานจากข้อมูล เช่น จดจำภาพ / เสียง / พฤติกรรม

• ระบบรุ่นใหม่ที่เรียกว่า Generative AI เช่น ChatGPT หรือ DALL·E ที่สามารถสร้างข้อความ หรือภาพใหม่จากคำสั่งของมนุษย์

สิ่งที่สำคัญคือ AI ไม่ใช่แค่ “เอาคอมพิวเตอร์มาทำงานแทนคน” เท่านั้น แต่เป็น “คอมพิวเตอร์ที่ใช้ข้อมูล + แบบจำลอง + การเรียนรู้” เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่มีลักษณะคล้ายหรือดีกว่าการใช้แรงงานมนุษย์ในบางมิติ

กล่าวอีกนัยหนึ่ง AI คือการให้ “ความคิด” หรือ “สมองเทียม” แก่เครื่องจักร เพื่อให้มันร่วมทำงานกับมนุษย์ หรือแม้กระทั่งทำงานแทนมนุษย์บางส่วนได้

ทำไมเราควรสนใจ AI ?

หากมองจากมุมมองของผู้เขียน มีเหตุผลสำคัญหลายข้อที่เราไม่ควรมองข้ามว่า “ทำไม AI ถึงควรได้รับความสนใจ” ทั้งในระดับบุคคล องค์กร และสังคม

• เพิ่มประสิทธิภาพและลดข้อผิดพลาด

เมื่อระบบ AI ได้รับการฝึกฝนจากข้อมูลจำนวนมาก มันสามารถทำงานซ้ำๆ ได้อย่างเสถียร ลดความผิดพลาด ลดความสะดวก / ช้า / เบลอ ของมนุษย์ เช่น โปรแกรมตรวจสอบคุณภาพสินค้าอาจจับข้อบกพร่องได้มากกว่าตาที่มนุษย์มองเห็น

• รองรับการเปลี่ยนแปลงของธุรกิจและสังคม

โลกธุรกิจและสังคมกำลังเคลื่อนไหวไปอย่างรวดเร็ว  ดิจิทัล ทรานส์ฟอร์เมชัน (Digital Transformation) คือคำที่ได้ยินบ่อย ๆ และ AI คือหนึ่งในหัวใจของการเปลี่ยนแปลงนั้น ไม่ว่าจะเป็น Chat / Bot บริการลูกค้า , การวิเคราะห์ข้อมูลลูกค้าแบบเรียลไทม์ , ระบบแนะนำสินค้า , หรือแม้แต่ Robot ที่ช่วยงานในโรงงาน

• เปิดประตูสู่นวัตกรรมใหม่

หลายครั้ง AI นำไปสู่สิ่งที่เราไม่เคยคาดคิดมาก่อน เช่น การสร้างภาพ หรือเสียงใหม่ การเขียนโค้ดอัตโนมัติ หรือแม้แต่ช่วยค้นหาวัคซีนใหม่ในสาขาวิทยาศาสตร์ชีวภาพ ทั้งหมดนี้คือโอกาสที่เกิดจาก AI

• โอกาสในการแข่งขัน

ในโลกที่แข่งขันสูง องค์กร / บุคคล ที่ไม่ใช้ AI อาจถูกทิ้งไว้ข้างหลัง ยิ่ง AI มีบทบาทมากขึ้นเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องมือทำธุรกิจ หรือการทำงาน ความสามารถในการใช้ AI จึงกลายเป็นหนึ่งในข้อได้เปรียบสำคัญ

เมื่อรวมกันแล้ว  AI จึงไม่ใช่แค่ “เทคโนโลยีอีกตัว” แต่มันคือองค์ประกอบเชิงกลยุทธ์ที่หลายธุรกิจ และหลายชีวิตกำลังเริ่มปรับตัวเข้าไป

ฟีเจอร์ / คุณสมบัติสำคัญของ AI

เมื่อเราพูดถึง AI ในมุมของความสามารถ มันมีคุณสมบัติและฟีเจอร์ที่โดดเด่นหลายด้าน ซึ่งช่วยให้เราเข้าใจว่า “ทำไมมันถึงน่าสนใจ” และ “ใช้งานได้อย่างไร”

• การประมวลผลข้อมูลจำนวนมหาศาล

AI สามารถนำเข้า วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลขนาดใหญ่ได้อย่างรวดเร็ว ไม่ว่าจะเป็นภาพ เสียง ข้อความ หรือข้อมูลเชิงตัวเลข ทำให้การตัดสินใจที่ใช้พื้นฐานข้อมูล (big data) มีประสิทธิภาพมากขึ้น

• การเรียนรู้จากข้อมูล (Machine Learning) และ Deep Learning

หนึ่งในคุณสมบัติที่ทำให้ AI แตกต่างคือความสามารถในการ ‘เรียนรู้เอง’ จากข้อมูลและปรับปรุงผลลัพธ์เมื่อเวลาผ่านไป เช่น ระบบแนะนำภาพยนตร์เรียนรู้จากพฤติกรรมผู้ใช้ และปรับให้แม่นยำขึ้นเรื่อย ๆ

• ความสามารถสร้างสรรค์ (Generative AI)

นี่คือฟีเจอร์ที่หลายคนพูดถึงมากในช่วงหลัง เช่น การเขียนบทความโดย ChatGPT การสร้างภาพโดย DALL·E หรือเสียงโดย ระบบสังเคราะห์เสียง ความสามารถสร้างใหม่เหล่านี้เปิดมิติใหม่ ๆ ให้กับการทำงานและความคิดสร้างสรรค์

• การทำงานอัตโนมัติและการสนับสนุนการตัดสินใจ

AI สามารถทำงานซ้ำๆ ได้โดยไม่เหนื่อย เช่น งานตรวจสอบคุณภาพ งานบริการลูกค้าเบื้องต้น งานวิเคราะห์แนวโน้ม หรือแม้แต่ช่วยให้ผู้บริหารตัดสินใจด้วยข้อมูลเชิงลึก (analytics / insights)

• การปรับตัวและการปรับใช้ในหลายสาขา

AI ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในสายเทคโนโลยี มันได้ถูกนำไปใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น สุขภาพ การผลิต การตลาด การศึกษา โลจิสติกส์ และอีกมากมาย พูดได้ว่า “AI อยู่ทุกที่” ในระดับที่เราอาจไม่ทันสังเกต

ใครเหมาะกับ AI และเราควรใช้งานอย่างไร?

การพูดว่า “ทุกคนควรใช้ AI” อาจดูเหมือนแรงเกินไป แต่ในความเป็นจริง AI มีบทบาทหลากหลาย และการที่เราเข้าใจว่า “ใครและอย่างไร” จะช่วยให้ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิผล

• บุคคลทั่วไป

ถ้าคุณเป็นบุคคลทั่วไป AI สามารถช่วยในงานที่ดึงดูดความสนใจ เช่น ช่วยค้นข้อมูล จัดการอีเมล เสนอมุมมองแนวคิด หรือแม้แต่ช่วยให้ความรู้ ใหม่ ๆ หากคุณไม่เคยใช้ AI เลย ก็ไม่ต้องกังวล  เริ่มจากสรรหาเครื่องมือ AI ที่ใช้งานง่าย เช่น Chat / Bot หรือ แอปช่วยเขียน แล้วเรียนรู้ขั้นพื้นฐานไปเรื่อย ๆ

• ธุรกิจ / องค์กร

ในองค์กรที่มีข้อมูลจำนวนมากและต้องการการตัดสินใจที่เร็ว AI อาจเป็นตัวช่วยเปลี่ยนเกม ถ้าคุณเป็นผู้บริหาร หรือหัวหน้าแผนก ควรเริ่มจากประเมินว่า “งานไหนในองค์กรของเราเหมาะกับ AI?” เช่น การบริการลูกค้า การตลาด การผลิต หรือการวิเคราะห์ข้อมูล จากนั้นตั้งเป้า Pilot โปรเจกต์ เล็ก ๆ แล้ววัดผล ก่อนขยายไปสู่องค์กรใหญ่

• ผู้ลงทุน / ผู้จัดการพอร์ตโฟลิโอ

สำหรับนักลงทุนหรือผู้จัดการกองทุน AI คือหนึ่งในธีมใหญ่ที่ไม่ควรมองข้าม แต่ในขณะเดียวกัน ก็ควรตั้งคำถามว่า “บริษัท AI ที่ลงเงินไป มีพื้นฐานแข็งแรงจริง หรือแค่ถูกพ่วงด้วยคำว่า AI?” การเข้าใจความเสี่ยง และการเลือกลงทุนอย่างมีวิจารณญาณจึงสำคัญ

• นักพัฒนา และผู้ประกอบการ

หากคุณเป็นนักพัฒนาซอฟต์แวร์ หรือผู้ประกอบการ AI เปิดโอกาสที่กว้าง มาก คุณอาจนำ AI มาผลิตผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ หรือปรับปรุงบริการให้ดีขึ้น แต่อย่าลืมว่า การนำ AI ไปใช้ต้องอาศัยข้อมูลคุณภาพ ซอฟต์แวร์ที่เหมาะสม และโมเดลธุรกิจที่มั่นคง มิฉะนั้น อาจกลายเป็น “หัวข้อ AI” ที่สวยงามแต่ไม่สร้างคุณค่า

เคล็ดลับการใช้งาน AI ให้ได้ผลจริง

การนำ AI มาใช้งานไม่ใช่แค่ “เปิดใช้งานแล้วหวังผลลัพธ์” ต่อไปนี้คือเคล็ดลับที่ผมอยากแชร์ ซึ่งถือเป็นบทเรียนเล็ก ๆ ที่ได้จากประสบการณ์และการอ่านงานวิจัย

1. เริ่มจากปัญหาที่จับต้องได้

อย่าเริ่มจากความตั้งใจว่า “เราจะใช้งาน AI ให้สุด” แต่ให้เริ่มจาก “งานไหนในองค์กรของเราที่เจ็บปวดหรือใช้เวลายาวนาน?” เช่น การตอบอีเมลซ้ำซ้อน หรือการวิเคราะห์ข้อมูลที่ใช้เวลานาน แล้วถามว่า AI ช่วยได้ไหม

2. มีข้อมูลคุณภาพ

แม้ AI จะทรงพลัง แต่ก็ขึ้นกับข้อมูลที่มี หากข้อมูลไม่ดี ไม่ครบ หรือมีความบิดเบือนไป ผลลัพธ์ก็อาจแย่ ใช้เวลาเตรียมข้อมูลให้สะอาด และเข้าใจว่า “โมเดลคือเพียงสิ่งที่เรียนจากข้อมูล”

3. ตั้งเป้า Pilot ก่อนขยาย

ไม่ควรวางระบบ AI ขนาดใหญ่ทันที ให้เริ่มจากโปรเจกต์เล็ก ๆ วัดผลอย่างชัดเจน เช่น ลดเวลาตอบข้อซักถาม ลง 30% ให้ได้ แล้วจึงตัดสินใจขยาย

4. วัดผลลัพธ์อย่างเป็นรูปธรรม

หนึ่งในข้อกังวลคือ แม้หลายองค์กรมี AI แต่กลับไม่สร้างผลตอบแทนชัดเจน งานวิจัยของ MIT พบว่า ประมาณ 95% ของโครงการ Generative AI ในองค์กรไม่ได้ส่งผลด้านรายได้ที่รู้สึกได้ 

ดังนั้น ต้องตั้งตัวชี้วัด (KPI) ที่ชัด เช่น “ลดต้นทุนได้ 20% ใน 6 เดือน” หรือ “เพิ่มยอดขายจาก AI 2 ล้านบาทในปีแรก”

5. หลีกเลี่ยงกับดัก “Hype”

AI วันนี้ถูกพูดถึงอย่างมาก อย่างไรก็ตาม หลายส่วนอาจเป็น “คำสัญญา” มากกว่า “ผลลัพธ์”  > การประเมินมูลค่าที่สูงเกินจริง และการลงทุนที่มากจนเกินไป อาจเป็นสัญญาณของการเข้าสู่ “ฟองสบู่ AI” 

ดังนั้น อย่าใช้คำว่า “เพราะ AI เลย” เป็นเหตุผลเดียวในการลงทุน / ใช้งาน

6. เตรียมพร้อมรับมือด้านจริยธรรม และความเสี่ยง

AI ไม่ได้ไม่มีข้อเสีย มีปัญหาเรื่อง bias ความเป็นส่วนตัว ความปลอดภัย หรือแม้แต่ผลกระทบต่อแรงงาน รวมถึงคำว่า “AI washing” คือการโฆษณาเกินจริงว่า “เราใช้ AI” แต่จริงๆ ไม่ได้ใช้การตั้งโครงสร้างกำกับดูแลภายใน และใช้ AI ด้วยความรับผิดชอบ จึงเป็นสิ่งจำเป็น

แล้ว “ฟองสบู่ AI” จริงหรือไม่?

ถึงตรงนี้ เรามาตั้งคำถามใหญ่กันว่า กระแส AI ที่กำลังร้อนแรง ในช่วง 2–3 ปีที่ผ่านมา นั้น “คือฟองสบู่” หรือเป็นการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง (structural shift) ที่แท้จริง?

สัญญาณของฟองสบู่

• การลงทุนมหาศาลโดยที่ผลตอบแทนยังไม่ชัดเจน เช่น หลายบริษัท AI ยังไม่สามารถทำกำไรจากการใช้ AI ได้อย่างมีนัยยะ

• มูลค่าหุ้นบริษัท AI และบริษัทที่เกี่ยวข้องพุ่งสูงกว่าระดับพื้นฐานหลายเท่า

• มีการแยกแยะไม่ได้ระหว่างบริษัทที่มีพื้นฐานแข็งแรง กับบริษัทที่ถือคำว่า “AI startup” แต่ไม่มีผลิตภัณฑ์ที่แข็งแกร่ง 

เหตุผลที่อาจไม่ใช่ฟองสบู่

• หลายฝ่ายชี้ว่า AI คือ “โครงสร้างพื้นฐานใหม่” ซึ่งจะส่งผลต่อเศรษฐกิจ และสังคมในระยะยาว ต่างจาก “ดอทคอม” ในอดีตที่ส่วนใหญ่เป็นการค้าปลีกบนอินเทอร์เน็ต 

• บริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่หลายแห่ง มีการลงทุนจริง และมีรายได้เติบโตในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ AI ซึ่งบ้างมองว่าเป็นพื้นฐานที่รองรับได้

• นักวิเคราะห์จาก Goldman Sachs ชี้ว่าการเปรียบเทียบกับ ฟองสบู่ในอดีตอาจไม่ตรง – เพราะโครงสร้างการลงทุน โครงสร้างตลาด และเทคโนโลยีต่างไปอย่างมีนัยยะ 

สรุปในมุมผู้เขียน

สำหรับผมแล้ว ผมเชื่อว่า AI อาจ ไม่ใช่ ฟองสบู่แบบที่เราเคยเห็นในยุค dot-com ทั้งหมด แต่แน่นอนว่า มี ส่วนประกอบ ที่เหมือน “ฟอง” อยู่หลายอย่าง เช่น การเก็งกำไร การลงทุนที่เกินจริง ค้าขายคำว่า “AI” เพื่อดึงดูดเงินทุน

ดังนั้น ผมขอสรุปว่า “เราอาจอยู่ในช่วงที่ AI คือ โอกาสใหญ่ แต่ก็มี ฝุ่น (+ ฟอง) ที่เกิดขึ้นรอบ ๆ โอกาสนั้น ซึ่งต้องระมัดระวัง”

หากคุณจะลงทุน / หรือใช้ AI ในธุรกิจ ผมว่าอย่าเพียงเข้าใจว่า “มันแรง” แต่ให้เข้าใจว่า “แรงแค่ไหน” และ “พื้นฐานคืออะไร”

สรุป ใช้ AI อย่างมีสติ และเตรียมพร้อม

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เราได้ผ่าน “ช่วงดอกไม้ไฟ” ของ AI มาด้วยกัน นวัตกรรมเกิดเร็ว ข้อมูลมหาศาลถูกประมวลผล บริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ประกาศทุ่มงบหลายแสนล้านดอลลาร์เพื่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน AI แต่สิ่งที่ยังเปิดคำถามอยู่คือ “แล้วเมื่อโมเมนตัมผ่านไป ผลลัพธ์จริงคืออะไร?”

หากผมต้องให้ข้อคิดสำคัญ 3 ข้อสำหรับทุกคนที่สนใจ AI คือ

1. อย่าให้อารมณ์ (ความ Hype) ครอบงำ ใช้ AI เพราะมันตอบโจทย์ ไม่ใช่เพราะคำว่า “AI” เสียงดัง

2. ให้ความสำคัญกับ “ผลลัพธ์” มากกว่า “การมี” AI เช่น ลดเวลาทำงาน เพิ่มคุณภาพ หรือสร้างคุณค่าใหม่ ๆ

3. เข้าใจว่า “โอกาส” และ “ความเสี่ยง” เดินไปด้วยกัน หากเข้าใจพื้นฐานอย่างถ่องแท้ คุณสามารถใช้ AI ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และหลีกเลี่ยงกับดักของ ฟองสบู่

ผมมองว่า AI ไม่ได้เป็นเพียง ธีม เทคโนโลยี แบบชั่วคราว แต่มันคือ “ช่วงก้าวกระโดด” ของสังคมและธุรกิจ แต่เพื่อให้ช่วงก้าวนี้มีคุณค่า เราต้องก้าวอย่างมีสติ พร้อมกับความเข้าใจ และความรับผิดชอบ

ขอให้ทุกท่านเดินทางกับ AI ไปอย่างมั่นใจ ไม่ใช่ เพียงเพราะใคร ๆ พูดถึง แต่เพราะคุณมั่นใจในสิ่งที่กำลังทำ และเห็นภาพของ “อนาคตที่ดีขึ้น” ได้อย่างชัดเจน

Apple iPhone 17

฿29,900-฿37,900

ซื้อสินค้า

Samsung Galaxy S25 Ultra (RAM 12GB,512GB)

฿48,900-฿48,900

ซื้อสินค้า