เมื่อเทคโนโลยีฉลาดขึ้อย่าง AI งานของคนก็สั่นคลอนมากขึ้น?

อาชีพที่จะตกงานเพราะ AI

โลกของเรากำลังเปลี่ยนไปด้วยความเร็วที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน หากย้อนกลับไปเมื่อสิบปีก่อน คำว่า AI (Artificial Intelligence) หรือปัญญาประดิษฐ์ อาจยังเป็นคำที่ฟังดูไกลตัว หลายคนอาจคิดว่าเป็นเรื่องของหนังไซไฟหรือการทดลองในห้องวิจัย แต่ปัจจุบัน AI กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันเราอย่างแท้จริง ไม่ว่าจะเป็นการใช้ Siri หรือ Google Assistant ช่วยหาข้อมูล การให้ Chatbot ตอบลูกค้าแทนพนักงานคอลเซ็นเตอร์ หรือการใช้ระบบ AI คัดกรองใบสมัครงาน

คำถามที่เกิดขึ้นคือ “เมื่อ AI ฉลาดขึ้นเรื่อย ๆ แล้วงานของคนเราจะหายไปหรือไม่?” และที่สำคัญคือ อาชีพไหนที่จะได้รับผลกระทบมากที่สุด วันนี้เรามาลองมองอย่างเป็นกลางและตรงไปตรงมา ว่าอาชีพใดบ้างที่อาจ “สั่นคลอน” เพราะ AI

1. พนักงานคอลเซ็นเตอร์และบริการลูกค้า

นี่คืออาชีพแรกที่ถูกพูดถึงเสมอ เวลามีการวิเคราะห์ผลกระทบของ AI เพราะ Chatbot และ Voicebot เข้ามาทำหน้าที่ตอบคำถามลูกค้าได้ตลอด 24 ชั่วโมง ด้วยความรวดเร็วและไม่มีอารมณ์เหนื่อยหน่าย

AI สามารถเรียนรู้จากคำถามที่พบบ่อย วิเคราะห์โทนเสียง และเลือกคำตอบที่เหมาะสม ทำให้ลูกค้าได้รับบริการทันทีโดยไม่ต้องรอสาย พนักงานคอลเซ็นเตอร์หลายแห่งทั่วโลกจึงถูกลดจำนวนลง และเหลือเพียง “เจ้าหน้าที่พิเศษ” สำหรับการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนจริง ๆ เท่านั้น

2. พนักงานแคชเชียร์

หลายห้างสรรพสินค้าและซูเปอร์มาร์เก็ตในปัจจุบัน เริ่มใช้ Self-Checkout Machine หรือเครื่องคิดเงินอัตโนมัติแทนคนจริง ลูกค้าสามารถสแกนสินค้าและจ่ายเงินได้เอง ไม่ต้องรอคิวแคชเชียร์

เมื่อรวมกับระบบการชำระเงินดิจิทัลและ AI ที่สามารถตรวจจับสินค้าได้อย่างแม่นยำ บทบาทของพนักงานแคชเชียร์ในอนาคตอาจค่อย ๆ ลดลงไปเรื่อย ๆ

3. พนักงานขับรถ (แท็กซี่ รถบรรทุก รถขนส่ง)

อีกหนึ่งอาชีพที่ถูกจับตามองคือคนขับรถ ไม่ว่าจะเป็นแท็กซี่ รถบรรทุก หรือแม้แต่พนักงานส่งของ เพราะบริษัทเทคโนโลยีรายใหญ่กำลังพัฒนา รถยนต์ไร้คนขับ (Self-Driving Car) อย่างจริงจัง

แม้ตอนนี้เทคโนโลยีจะยังไม่สมบูรณ์แบบ แต่ในอนาคตเมื่อระบบมีความปลอดภัยมากขึ้นและกฎหมายรองรับ อาชีพคนขับรถจำนวนไม่น้อยอาจถูกแทนที่ด้วยรถไร้คนขับที่ใช้ AI ควบคุม ซึ่งมีข้อดีคือไม่เหนื่อย ไม่หลับใน และลดต้นทุนแรงงานได้มาก

4. นักแปลภาษาพื้นฐาน

ปัจจุบัน Google Translate หรือ DeepL สามารถแปลภาษาต่าง ๆ ได้รวดเร็วและแม่นยำมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะการแปลเนื้อหาทั่วไปหรือข้อความสั้น ๆ

แม้การแปลเชิงวรรณกรรมหรือการแปลเชิงลึกที่ต้องอาศัยอารมณ์ความรู้สึกยังคงต้องใช้มนุษย์ แต่การแปลภาษาพื้นฐาน เช่น เอกสารทั่วไป อีเมล หรือคู่มือการใช้งาน กำลังถูกแทนที่ด้วย AI อย่างต่อเนื่อง ทำให้นักแปลที่ไม่ได้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านอาจต้องปรับตัว

5. นักข่าวที่ทำข่าวเชิงข้อมูล

สำนักข่าวหลายแห่งในต่างประเทศเริ่มใช้ AI เขียนข่าวสั้น ๆ แล้ว โดยเฉพาะข่าวที่เน้นข้อมูลเชิงสถิติ เช่น ข่าวกีฬา (สกอร์การแข่งขัน), ข่าวการเงิน (ราคาหุ้นขึ้นหรือลง), หรือรายงานสภาพอากาศ

AI สามารถดึงข้อมูลแบบเรียลไทม์และเขียนออกมาในรูปแบบข่าวได้ทันที ซึ่งช่วยลดเวลาและต้นทุน ดังนั้นนักข่าวที่ทำข่าวเชิงข้อมูลพื้นฐานอาจต้องเผชิญการแข่งขันกับ AI ที่ทำงานได้รวดเร็วกว่า

6. พนักงานฝ่ายเอกสารและธุรการ

งานเอกสารจำนวนมาก เช่น การจัดเก็บข้อมูล การกรอกฟอร์ม การตรวจสอบความถูกต้องของเอกสาร สามารถใช้ RPA (Robotic Process Automation) ร่วมกับ AI มาทำแทนได้

องค์กรจำนวนมากจึงเริ่มลดจำนวนพนักงานฝ่ายธุรการลง เพราะ AI สามารถทำงานได้ต่อเนื่อง ไม่ผิดพลาด และยังประหยัดค่าใช้จ่ายกว่าในระยะยาว

7. กราฟิกพื้นฐานและการออกแบบเชิงซ้ำ

เดิมทีงานออกแบบถูกมองว่าเป็น “งานสร้างสรรค์” ที่ยากจะถูกแทนที่ แต่ตอนนี้ AI เช่น MidJourney, DALL·E หรือ Canva AI สามารถสร้างรูปภาพ ออกแบบโปสเตอร์ หรือแม้แต่ทำโลโก้พื้นฐานได้ภายในไม่กี่วินาที

แม้งานออกแบบที่ซับซ้อนและต้องการเอกลักษณ์ยังต้องพึ่งมนุษย์ แต่การออกแบบเบื้องต้น เช่น แบนเนอร์โฆษณา โปสเตอร์งานกิจกรรม หรือภาพประกอบทั่วไป เริ่มถูก AI ทำแทนมากขึ้น

8. นักกฎหมายระดับพื้นฐาน

หลายบริษัทเริ่มใช้ AI วิเคราะห์สัญญา ค้นหาคำพิพากษา หรือสรุปข้อมูลทางกฎหมาย AI สามารถตรวจสอบข้อความจำนวนมากได้เร็วกว่ามนุษย์หลายเท่า

แม้ทนายความในศาลหรือการให้คำปรึกษาเชิงกลยุทธ์ยังคงต้องใช้คน แต่ตำแหน่งผู้ช่วยทนายหรืองานกฎหมายเชิงพื้นฐานอาจค่อย ๆ ลดความสำคัญลง

มนุษย์ควรทำอย่างไรต่อไป?

เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้ หลายคนอาจรู้สึกกังวลว่าอาชีพของตนเองจะหายไปหรือไม่ แต่สิ่งสำคัญคือ AI ไม่ได้มาเพื่อ “ฆ่า” ทุกอาชีพ หากแต่มาเพื่อ “เปลี่ยนแปลง” วิธีการทำงาน

มนุษย์ยังคงได้เปรียบ AI ในหลายด้าน เช่น ความคิดสร้างสรรค์ขั้นสูง ความเข้าใจเชิงอารมณ์ การเจรจาต่อรอง และการสร้างความสัมพันธ์ การปรับตัวจึงเป็นกุญแจสำคัญ เช่น

• พัฒนาทักษะใหม่ ๆ ที่ AI ทำแทนได้ยาก เช่น การคิดเชิงกลยุทธ์ การแก้ปัญหาที่ซับซ้อน

• ใช้ AI เป็นผู้ช่วยในการทำงาน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ไม่ใช่เป็นคู่แข่ง

• มองหาอาชีพใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นเพราะ AI เช่น นักออกแบบ Prompt, นักวิเคราะห์ข้อมูล AI, หรือผู้ควบคุมคุณภาพงาน AI

สรุป

AI กำลังเปลี่ยนโลกการทำงานจริง และหลายอาชีพมีความเสี่ยงที่จะถูกแทนที่ ไม่ว่าจะเป็นพนักงานคอลเซ็นเตอร์ แคชเชียร์ คนขับรถ นักแปลพื้นฐาน นักข่าวเชิงข้อมูล หรือพนักงานธุรการ แต่ในขณะเดียวกัน AI ก็สร้างโอกาสใหม่ ๆ ให้กับมนุษย์เช่นกัน

สิ่งสำคัญที่สุดคือการปรับตัว เรียนรู้ และใช้เทคโนโลยีให้เป็นประโยชน์ เพราะในโลกอนาคต อาจไม่ใช่ AI ที่แย่งงานคน แต่เป็น “คนที่ใช้ AI ได้” จะมาแทนที่ “คนที่ไม่ใช้ AI” ต่างหาก